Dlaczego bariera hydrolipidowa skóry jest tak bardzo ważna?

Czym jest bariera hydrolipidowa skóry?

Bariera hydrolipidowa skóry (BHL) to zbudowana z wody i lipidów warstwa ochronna. Jej zadaniem jest m.in. izolacja organizmu od drobnoustrojów oraz ochrona przed nadmierną przeznaskórkową utratą wody i przesuszeniem, odwodnieniem skóry. Właściwie funkcjonująca bariera zapewnia prawidłowy przebieg wielu procesów metabolicznych, jak odnowa czy złuszczanie naskórka. W ciągu całego życia bariera hydrolipidowa może się wiele razy zmienić. Powstałe uszkodzenia najczęściej prowadzą do wytworzenia się stanów zapalnych czy wyprysków. Odbudowa warstwy hydrolipidowej skóry jest kluczowa, dlatego nie należy jej pomijać w swojej pielęgnacji.

Z czego zbudowana jest warstwa hydrolipidowa skóry?

Płaszcz hydrolipidowy znajdujący się na powierzchni skóry jest mieszaniną tłuszczów egzo- i endogennych. Egzogenne tłuszcze pochodzą z zewnątrz, czyli mogą być składnikami leków lub kosmetyków. Z kolei endogenne wytwarzane są przez ciałka lamelarne warstwy ziarnistej. W skład lipidów zlokalizowanych na skórze wchodzą m.in.:

• ceramidy,
• fosfolipidy,
• trójglicerydy, 
• cholesterol,
• estry cholesterolu,
• estry wodsku,
• węglowodory (głównie skwalen).

Grubość płaszcza lipidowego zmienia się wraz z wiekiem, podobnie, jak procentowy udział poszczególnych jego składników. U niemowląt i dzieci w okresie dojrzewania warstwa hydrolipidowa jest najgrubsza i zawiera najwięcej cholesterolu. Po okresie dojrzewania zwiększa się natomiast udział skwalenu. Poza lipidami w skład płaszcza wchodzi NMF (naturalny czynnik nawilżający), a także m.in. białka strukturalne (kolagen, elastyna), mocznik, kwas mlekowy, sole kwasu mlekowego czy kwas PCA.

Jak działa warstwa hydrolipidowa skóry?

Wolne kwasy tłuszczowe, które tworzą płaszcz lipidowy, tworzą niewidzialną warstwę okluzyjną naskórka, zapobiegając tym samym nadmiernej utracie wody. Dzięki temu skóra jest nawilżona i miękka w dotyku. Ponadto rolą bariery hydrolipidowej jest:

• umożliwienie wchłaniania składników aktywnych w głąb skóry,
• utrzymanie skóry w dobrej kondycji
• zatrzymanie wody w naskórku
• utrzymanie prawidłowego pH skóry,
• ochrona przed czynnikami zewnętrznymi.

Każde uszkodzenie bariery hydrolipidowej sprawia, że skóra traci swoje właściwości ochronne, a także prezentuje się gorzej na zewnątrz. Dostarczane w kosmetykach składniki aktywne docierają do wnętrza skóry w ograniczonych ilościach, co znacznie obniża ich skuteczność.

Co uszkadza barierę hydrolipidową?

Zaburzona bariera hydrolipidowa może zdarzyć się każdemu, dlatego warto wiedzieć, czego unikać w swojej rutynie i stylu życia. Najczęstszą przyczyną uszkodzenia bariery hydrolipidowej jest niewłaściwa pielęgnacja. Produkty o zbyt agresywnych składnikach nie tylko usuną zanieczyszczenia skóry, ale również cenny dla niej płaszcz ochronny. Na stan skóry negatywnie wpływają:

• częste stosowanie peelingów do twarzy,
• mycie twarzy mydłem,
• mechaniczne uszkodzenia bariery hydrolipidowej,
• warunki atmosferyczne (wiatr, mróz, promieniowanie UV),
• częste wahania temperatury (klimatyzacja, ogrzewanie),
• niektóre choroby skóry (atopowe zapalenie skóry).

Uszkodzoną barierę hydrolipidową można zauważyć u osób, których dieta opiera się na spożywaniu wysoko przetworzonej żywności, bogatej w cukier i tłuszcze trans. Duży wpływ na skórę właściwą ma również niewystarczające spożycie wody, palenie papierosów i spożywanie alkoholu. Aby odbudować barierę hydrolipidową skóry, konieczne jest zatem zadbanie nie tylko o odpowiednią pielęgnację, ale również o kwestie dietetyczne czy wynikające z trybu życia.

Jak wygląda zaburzona bariera hydrolipidowa?

Uszkodzona bariera hydrolipidowa nie jest trudna do rozpoznania, jednak warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę. Niepokojące mogą być objawy, takie jak:

• przesuszona skóra, która może się łuszczyć,
• odczuwalne ściągnięcie skóry, zwłaszcza po myciu,
• nadmierna produkcja sebum i miejscowe błyszczenie się skóry,
• szara, szorstka w dotyku skóra,
• pojawienie się zaczerwienienia, swędzenia i pieczenia.

Nie zawsze pojawiają się wszystkie te objawy jednocześnie, co może utrudniać prawidłowe rozpoznanie uszkodzenia bariery hydrolipidowej skóry. Niepokojący jest ziemisty koloryt skóry, częste alergie pojawiające się na jej powierzchni czy nadprodukcja sebum, która objawia się przetłuszczaniem. Ponadto zaburzenia w funkcjonowaniu płaszcza ochronnego mogą manifestować się poprzez pojawienie się niedoskonałości na skórze, takich jak wypryski czy zaskórniki. Pamiętaj, że przebarwienia i zmarszczki mogą dotknąć każdego, niezależnie od tego, w jakiej kondycji ma barierę hydrolipidową.

Jak można odbudować barierę hydrolipidową skóry?

• kwas hialuronowy
• ceramidy
• kompleks NMF - Naturalny Czynnik Nawilżający (ang. Natural Moisturizing Factor),
• nienasycone kwasy tłuszczowe, np. oleje roślinne,
• skwalan
• niacynamid

Składniki te są znane w pielęgnacji skóry suchej, podrażnionej czy nawet z atopowym zapaleniem. Ponadto zmniejszają uczucie swędzenia, ściągnięcia i łuszczenia się. Codzienna aplikacja kremu stopniowo odbudowuje warstwę ochronną naskórka, reguluje pracę gruczołów łojowych, łagodzi podrażnienia i zatrzymuje wodę w naskórku. Do mycia twarzy należy używać kosmetyków dopasowanych do problemów skórnych. Zbyt agresywna pielęgnacja, brak nawilżenia i zbyt częste złuszczanie naskórka nie są zalecane. Poza kosmetykami regenerującymi w pielęgnacji skóry nie powinno zabraknąć również produktów o właściwościach nawilżających. Do odbudowy bariery hydrolipidowej świetnie sprawdzi się bogatszy krem odbudowujący na noc i lekki krem na dzień z kwasem hialuronowym, który szybko się wchłania i poprawia wygląd skóry, eliminuje uczucie ściągnięcia, a także zapobiega utracie wody. Skóra po nim jest miękka w dotyku, odzyskuje swój blask i zdrowy koloryt. W pielęgnacji dziennej niezbędne są także kosmetyki z filtrami SPF, które chronią skórę przez promieniami UV. Warto pamiętać, że bariera hydrolipidowa wymaga systematycznego stosowania tego typu kosmetyków, nawet przez wiele tygodni, aby mogła się odbudować.

Nagrodzone

#top150

Tonik łagodząco-nawilżający z Aloesem i Kurkumą

Supremelab

BARRIER RENEW

30,00 zł 59,99 zł

Najniższa cena z ostatnich 30 dni przed obniżką: 30,00 zł

Do koszyka

Likwidacja Magazynu

Nagrodzone

Zestaw kosmetyków regenerujących z ceramidami

Bielenda

BARRIER RENEW

93,59 zł 155,99 zł

Najniższa cena z ostatnich 30 dni przed obniżką: 155,99 zł

Do koszyka

Nagrodzone

#top150

Odżywczy krem na dzień SPF 30

Supremelab

BARRIER RENEW

39,00 zł 77,99 zł

Najniższa cena z ostatnich 30 dni przed obniżką: 39,00 zł

Do koszyka

Drugi -80%

Barierowo - ratunkowe masełko - balsam z KOMPLEKSEM BIOAKTYWNYCH CERAMIDÓW

Supremelab

BARRIER RENEW

71,49 zł

Do koszyka

Nagrodzone

#top150

Barierowy eliksir hydro-odżywczy z Kompleksem NMF

Supremelab

BARRIER RENEW

39,00 zł 77,99 zł

Najniższa cena z ostatnich 30 dni przed obniżką: 39,00 zł

Do koszyka

Nagrodzone

#top150

Ceramidowe serum odbudowująco-regenerujące

Supremelab

BARRIER RENEW

36,50 zł 72,99 zł

Najniższa cena z ostatnich 30 dni przed obniżką: 36,50 zł

Do koszyka

Liposomowa esencja tonizująco - regenerująca z KOMPLEKSEM BIOAKTYWNYCH CERAMIDÓW

Supremelab

BARRIER RENEW

61,49 zł

Do koszyka

Nagrodzone

#top150

Intensywnie odżywczy krem na noc z Ceramidami

Supremelab

BARRIER RENEW

39,00 zł 77,99 zł

Najniższa cena z ostatnich 30 dni przed obniżką: 39,00 zł

Do koszyka

Nagrodzone

#top150

Odżywczy krem pod oczy z Ceramidami

Supremelab

BARRIER RENEW

31,50 zł 62,99 zł

Najniższa cena z ostatnich 30 dni przed obniżką: 31,50 zł

Do koszyka

Bestseller

Nagrodzone

Barierowy eliksir hydro-odżywczy z Kompleksem NMF 100 ml

Supremelab

BARRIER RENEW

119,99 zł

Do koszyka

Hydro - lipidowa emulsja do mycia i demakijażu z KOMPLEKSEM BIOAKTYWNYCH CERAMIDÓW

Supremelab

BARRIER RENEW

61,49 zł

Do koszyka

Bestseller

Wycofany

Nagrodzone

Drugi -80%

Regenerujący balsam do twarzy i ciała z Ceramidami

Supremelab

BARRIER RENEW

62,99 zł

Wyprzedane

Intensywnie odżywczy krem na noc z Ceramidami

Supremelab

BARRIER RENEW

60,00 zł 119,99 zł

Bestseller

Wycofany

Nagrodzone

Łagodny peeling drobnoziarnisty

Supremelab

BARRIER RENEW

59,99 zł

Dieta w pielęgnacji skóry suchej z zaburzoną warstwą hydrolipidową

Do odbudowy bariery hydrolipidowej konieczne jest wprowadzenie zmian w diecie. Co to właściwie oznacza? Do swojego jadłospisu należy włączyć produkty, które zawierają niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Można je znaleźć w tłustych rybach morskich, orzechach, awokado i olejach roślinnych. Organizm wspierają również kwasy omega-3 przyjmowane w postaci suplementów diety. Na talerzu powinny się również znaleźć sezonowe owoce i warzywa. Warto postawić na te zawierające cenne antyoksydanty, czyli owoce jagodowe, porzeczki, nasiona roślin strączkowych, czerwoną paprykę, cytrusy i natkę pietruszki. Zbilansowaną dietę należy utrzymywać przez całe życie, ponieważ nie tylko poprawi to wygląd skóry, ale także pozwoli na utrzymanie prawidłowej masy ciała, pozytywnie wpłynie na samopoczucie czy wyniki badań. Różnorodność na talerzu pozwala także na zmniejszenie ryzyka pojawienia się niedoborów witamin i składników mineralnych.

Na wygląd skóry ogromny wpływ ma nawodnienie. Dorosły człowiek powinien wypijać ok. 2-2,5 litra wody dziennie. Warto jest również zadbać o spożywanie dobrze nawadniających organizm warzyw i owoców. Można do nich zaliczyć arbuza, ogórka, pomidory, melona i szpinak. Korzystne jest także włączenie zup do swojego jadłospisu. To najprostszy sposób, aby przemycić do diety sporą ilość warzyw.

Czy można utrzymać zdrową barierę hydrolipidową?

Często samą odpowiednią pielęgnacją nie da się utrzymać skóry w dobrej kondycji. Czynniki, takie jak suche powietrze, częste zmiany temperatur, przebywanie w pomieszczeniach klimatyzowanych czy opalanie są trudne do uniknięcia. Każdemu może zdarzyć się również gorszy okres w życiu, choroba czy wiele obowiązków zawodowych, co wpływa na wygląd skóry. W takich sytuacjach pogarszają się funkcje ochronne i pojawiają uszkodzenia płaszcza hydrolipidowego. Aby ograniczyć ich negatywny wpływ na wygląd, warto jak najszybciej wprowadzić zmiany w pielęgnacji. Bariera ochronna potrzebuje nawet kilku tygodni na odbudowę. Wszystko zależy od stopnia nasilenia objawów, uszkodzeń i indywidualnych predyspozycji skóry do jej naprawy. Warto wtedy sięgnąć po kosmetyki myjące wzbogacone o składniki nawilżające i o fizjologicznym pH. Nie będą one podrażniać naskórka, co przyspieszy odbudowę. Ponadto ze swojej pielęgnacji należy wyeliminować długotrwałe stosowanie peelingów, które powodują naruszenie bariery hydrolipidowej. Regularne złuszczanie martwego naskórka jest ważne, jednak w przypadku jego złej kondycji należy skupić się najpierw na jego poprawie, a dopiero później wspomaganiu procesów naprawczych. Na czas polepszenia kondycji skóry należy zrezygnować ze stosowania produktów, jak retinol, retinal, kwasów AHA/BHA czy innych składników aktywnych, które nie są wskazane przy uszkodzeniach bariery ochronnej. Nie spełnią one swojej roli i mogą pogorszyć stan skóry. Bardzo ważną kwestią jest również ograniczenie wpływu środowiska zewnętrznego, dlatego warto sięgać po produkty chroniące przed zanieczyszczeniami i promieniowaniem UV. Dzięki temu uszkodzony płaszcz hydrolipidowy szybciej odzyska swoje właściwości, a skóra z każdym dniem będzie wyglądać coraz lepiej.

Bibliografia

1. E. Kilian-Pięta, Ciekłokrystaliczność głównego składnika emulsji kosmetycznej. Działanie regenerujące i nawilżające barierę hydrolipidową naskórka, "Kosmetologia Estetyczna", 2/2019, vol.8, s. 187-191.

2. M. Noszczyk, Kosmetologia lekarska i pielęgnacyjna, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2019.

3. M. Wojciechowska, K. Napiórkowska, Znaczenie bariery naskórkowej w patofizjologii wyprysku kontaktowego, "Polish Journal of Cosmetology", 2012, 15(2), s. 66-70.